ေထ၀ါဒ သာသနာ ရခိုင္တြင္ ထြန္ကားလာပံု ( ၂ )

(ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လွ)

ရခိုင္သဟာယအသင္း အမွတ္ ၄ စာအုပ္ မွ ျဖစ္ပါသည္။

            ကြၽန္ေတာ္သည္ ဆရာေတာ္ အရွင္ ဥာဏီႆရ၏ ေမးခြန္းမ်ားအေပၚ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ ) မွ ေျဖ ၾကားခ်က္မ်ားအနက္ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၁၉) ၏ ေျဖၾကားရွင္းလင္းခ်က္ကုိ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ထုတ္ေ၀ေသာ ရခိုင္သဟာယအသင္း မဂၢဇင္း အမွတ္ (၃) တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ယခုဆရာေတာ္၏ ေမးျမန္းေသာ က်န္ေမးခြန္း (၅) ခုအေပၚ ဆရာႀကီး၏ ေျဖၾကား ရွင္းလင္းခ်က္မ်ားကုိ အျပည့္အစံု ေဖာ္ျပေရးသားလိုက္ပါသည္။

ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။              ။ ေမးခြန္းနံပါတ္(၂) ဗုဒၶ၏ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔တြင္ မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရား သည္ ွဓည၀တိျပည္သုိ႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ၿပီး ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္၌ တန္႔ရပ္သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ရွင္းလင္းေပးပါ။

ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။              ။ ေမးခြန္းနံပါတ္(၃) ဗုဒၶ၏ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔တြင္မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးႏွင္႔ ေတြ႕ဆံုၿပီး မဟာမုနိဘုရားကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္ ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္း ေပးပါ။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။                ။ အရွင္ဘုရား၏ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၂) ႏွင္႔ (၃) ကုိ တစ္ေပါင္းတည္း ေျဖၾကားလိုပါသည္။ ေမးခြန္းမ်ားမွာ တစ္သေဘာတည္း ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင္႔ပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္သည္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ဗုဒၶသာသနာ ေရာက္လာခဲ႔ပံုကုိ နံပါတ္ (၁) ေမးခြန္းအေပၚ အေသးစိတ္ ရွင္းလင္းေလွ်ာက္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ေနာက္ထပ္ ေလွ်ာက္ထား ပါမည္ဘုရား။

            တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္တြင္ ယခုလိုကိုးကြယ္ေနေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ ဘုရင္မ်ား အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ကာလ မွ ဆက္ခံယူခဲ႔ေသာ ဗုဒၶအယူ၀ါဒ ျဖစ္ပါသည္။

            ေျမာက္ဦးေခတ္ မတိုင္မီ ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ထိုၿမိဳ႕ကုိ အုပ္စုိးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာမင္းမ်ားျဖစ္ပါ ၍သာသနိက အေဆာက္အဦးမ်ားစြာ တည္ေဆာက္ခဲ႔ပါသည္။ ရဟန္းပညာရွိမ်ား ထြန္းကားခဲ႔ပါသည္။ ဤေလာင္းၾကက္ဘုရင္မ်ား သည္ ဗုဒၶဘာသာကို ေနရၪၥရာၿမိဳ႕တြင္ အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားမွတဆင္႔ လက္ခံယူျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနရၪၥရာၿမိဳ႕တြင္ထြန္းကားခဲ႔ ေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ပုရိန္ၿမိဳ႕မွ ဆင္းသက္လာေသာ ဗုဒၶဘာသနာျဖစ္ပါသည္။ ပုရိန္ၿမိဳ႕ြတြင္အုပ္စိုးခဲ႔ေသာ ဘုရင္မ်ားသည္ ပၪၥာၿမိဳ႕မွ ဗုဒၶသာသနာကို တဆင္႔လက္ခံယူခဲ႔ၾကပါသည္။ ပၪၥာၿမိဳ႕ ဗုဒၶသာသနာမွာလည္း ေ၀သာလီၿမိဳ႕မွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ကို စတင္တည္ေထာင္ေသာ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိဘုရားတြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမူျပဳခဲ႔ပါသည္။ သိမ္ေတာ္ႏွင္႔ ပလႅင္ေတာ္မ်ားကုိ အသစ္တဖန္တည္ေဆာက္ခဲ႔ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ား ၌ေတြ႕ရပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ေရွ႕က ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတိုင္း ထိုမင္းႀကီး ကုသိုလ္ေကာင္းမူ ျပဳခဲ႔သည္ကုိ မဟာမုနိကုန္းေတာ္ ဒုတိယဆင္႔ အေရွ႕ေတာင္ေထာင္႔ ရွိ ယကၡေသနာပတိ ပနာဒရုပ္တုတြင္ စာေရးထိုးခဲ႔ပါသည္။

            အမွန္ရွိခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္

            ဤကဲ႔သို႔ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ကုိ အသစ္တဖန္တည္ေဆာက္ခဲ႔သည္ဟု ဆိုသျဖင္႔ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီး မတိုင္မီကပင္ သိမ္ေတာ္အေဟာင္းႏွင့္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္မွာ ရွိႏွင့္ေနၿပီးေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ယင္းသို႔ျဖစ္လွ်င္ ေ၀သာလီေခတ္ မတိုင္မီ မည္သည့္ေခတ္ရွိခဲ႔သည္ုကို ေျခရာေကာက္ႏုတ္အတိုင္း လိုက္ပါလွ်င္ ဓည၀တီေခတ္ ကုိ ေတြ႕ပါသည္ဘုရား။ ဓည၀တီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စိတ္ကူးယဥ္ၿပီး ေရးသားခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္မဟုတ္ေၾကာင္း ေလယဥ္မွ ရိုက္ကူးေသာ ဓါတ္ပံုကို ၾကည့္ျခင္းျဖင္႔ သိႏိုင္ပါသည္ဘုရား။ အမွန္တကယ္ရွိခဲ႔ေသာ ၿမိဳ႕ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက လက္ခံၾကပါသည္ဘုရား။

သပၸဒါနပကာရနက်မ္းမွာရွိ

တပည့္ေတာ္တို႔၏ သမိုင္းမ်ားတြင္လည္း တတိယ ဓည၀တီၿမိဳ႕ေတာ္ ကို စႏၵသူရိယမင္း တည္ခဲ႔ေၾကာင္း ဖတ္ရူရပါသည္။ ဤ စႏၵသူရိယမင္း ဓည၀တီ၌ အုပ္စိုးစဥ္ကာလမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အေနာက္မဇၩိမေဒသ၌ ရွိေနခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ လက္ထဲတြင္ ရွိေနေသာ သပၸဒါန ပကာရနက်မ္းတြင္ စႏၵသူရိယမင္းလက္ထက္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဓည၀တီသို႔ၾကြေရာက္ၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ကုိ သြန္းခဲ႔ေၾကာင္း အေသးစိတ္ေရးသားထားပါသည္။

ေက်ာက္စာက သက္ေသခံ

၄င္း ျပင္ေတာင္ ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာကလည္း သက္ေသခံေနပါသည္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယမင္းအား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႏွင့္ ရုပ္ထုဆင္းတုေတာ္မ်ားကုိ တည္ထားကုိးကြယ္ျခင္းျဖင့္ ရရွိအပ္ေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားကုိ သတၴဳဗိမၺပူဇနိယနိ ေသသသုတၲန္ျဖင္႔ ေဟာၾကားခဲ႔ပါသည္။ ဤသုတၲန္မူရင္းေပစာလည္း ရွိပါေသးသည္ဘုရား။

ဂုဏ္ျပဳထားသည့္ရုပ္တု

စႏၵသူရိယမင္းအား ျမတ္စြဘုရား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကုိ ေဟာၾကားေနဟန္ ထုလုပ္ထားေသာ ေက်ာက္ျပားတစ္ခ်ပ္ကုိ လည္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေ၀သာလီ မဟာတိုင္း၊ စျႏၵမင္းႀကီးက ရွိရပါသ စႏၵသူရိယမင္းႀကီးအား ဂုဏ္ျပဳထုလုပ္ထားေသာ ရုပ္ထုျဖစ္ ဟန္ရွိပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီသို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔စဥ္က ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ ရပ္တန္႔ခဲ႔ၿပီး ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ႔ ေၾကာင္း သပၺဒါနပကာရက်မ္းတြင္ အေသအခ်ာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ “ခ်စ္သား အာနႏၵာ၊ ငါသည္ ဘုရားျဖစ္ရန္အတြက္ ဆယ္ပါးေသာ ပါရမီေတာ္ႀကီး ႏွင့္ သံုးဆယ္ေသာ ပါရမီေတာ္ငယ္မ်ားကုိ ျဖည့္ဆည္းခဲ႔ေသာ ကာလ၌ ဤ ဓည၀တီျပည္တြင္ အလီလီ လူအျဖစ္က်င္ လည္ခဲ႔သည္။ ယခု ငါရပ္တန္႔ေနေသာ ေသလာဂီရိေတာင္၏ အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ပန္းပြတ္သမားအျဖစ္ႏွင့္ ငါေနထိုင္ခဲ႔သည္။ ငါ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး ေနာက္ကာလ၌ ငါ၏ ေက်ာရိုးေတာ္ဓာတ္ကုိ ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္လတၱံ၊” ဟု ဗ်ာဒိတ္ ေပးခဲ႔သည္။ ထိုဓါတ္ ေတာ္ကုိ ေနာက္ကာလတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ဓါတ္ေစတီဟု ေခၚတြင္ခဲ႔ပါသည္။ ထုိနာမည္ကုိ အစြဲျပဳ၍ ျမတ္တစ္ဖက္ရွိ ၿမိဳ႕ကိုလည္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ဟု ေခၚတြင္ခဲ႔ပါသည္။

ရုပ္ရွင္ေတာ္သြန္းေၾကာင္း ယံုၾကည္

ဤကဲ႔သုိ႔ ဘုရားဗ်ာဒိတ္၀င္ ဓါတ္ေတာ္ေစတီ ၂၄၈ ဆူရွိခဲ႔ပါသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္ေစတီမ်ားကို ေ၀သာလီျပည္ရွင္ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးသည္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ႔ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းအရ သိရွိရပါသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိ ေထာက္ရူ၍လသည္း ထိုဓါတ္ေတာ္ ေစတီမ်ားမွာ ေ၀သာလီေခတ္ မတိုင္မီကပင္ ရွိႏွင့္ခဲ႔ၿပီးေၾကာင္း သိရွိနိဳင္ပါသည္။ ရခိုင္းသမိုင္း စာေပႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ရုပ္၀တၳဳ သက္ ေသျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကိုက္ညီေနပါ၍ စႏၵသူရိယမင္းလက္ထက္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဓည၀တီသုိ႔ ၾကြေရာက္ၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ျမတ္ ကို သြန္းလုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ယံုၾကည္ပါသည္ ဘုရား။

မႏၲေလးမဟာမုနိဘယ္ကရ

ေနာက္တစ္ခ်က္က ဆရာေတာ္တို႔ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ရွိေနေသာ မဟာမုနိဘုရားကုိ ဘယ္ကရယူခဲ႔သလဲဘုရား၊ ဤမဟာမုနိ ဘုရားကုိ ဘိုးေတာ္ဘုရား၏ သားေတာ္ႀကီး ဥပရာဇာသည္ ရခိုင္ျပည္က ပင့္ယူခဲ႔ျခင္း မဟုတ္ပါလား ဘုရား။ ဤ ဘုရားႀကီးသမိုင္းမွာ လည္း ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီျပည္ရွင္ စႏၵသူရိယ မင္း သြန္းလုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ေရးထားပါသည္ဘုရား။ သမိုင္းအေစာင္ေစာင္၌လည္း မဟာ မုနိဘုရားကုိ ဓည၀တီျပည္ရွင္ စႏၵသူရိယ မင္းသြန္းလုပ္ခဲပေၾကာင္းသာ တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပထားၾကပါသည္ ဘုရား။ ယင္းျမတ္စြာဘုရား ကုိယ္ေတာ္တိုင္ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔၍ ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ တစ္ေထာက္ရပ္တန္႔ခဲ႔ၿပီး စႏၵသူရိယ မင္းေလွ်ာက္ထားသျဖင္႔ နန္းေတာ္သုိ႔ ၾကြေရာက္သီတင္းသံုးၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔သည္မွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ေျဖၾကားလိုပါသည္ ဘုရား။

ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။              ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၄) သဂၤါယနာေျခာက္တန္၌ မပါဘဲလွ်က္ ရခိုင္ျပည္ ေ၀သာလီ ေရႊေတာင္ ႀကီး၌ စတုတၳသဂၤါယနာကို တင္ခဲ႔သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ေျဖရွင္းပါ။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။                ။ ဤအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ တပည့္ေတာ္ အရွည္ေျဖၾကားရမည္ ျဖစ္ ပါသည္ ဘုရား။ ဘုရားသခင္ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး မၾကာျမင္႔မီကာလတြင္ အဇာတသတ္မင္းႀကီးသည္ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ တင္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ တင္ရေသာ အေၾကာင္းရင္း၊ တင္ခဲ႔ေသာ ေနရာႏွင္႔ တိုင္းျပည္၊ တင္ရာ၌ အားေပးအားေျမွာက္ေပးေသာဘုရင္၊ တင္ရာ၌ ပါ၀င္ေသာ ရဟႏၲာမ်ား၊ ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၲာ၊ ရည္ညႊန္းေသာ ဂါထာပုဒ္၊ ပါ႒ိေတာ္ စသည္အားျဖင္႔ အဂၤါဆယ္တန္ႏွင့္ ၿပီးေအာင္တင္ခဲ႔ေၾကာင္း၊ ဖတ္ရူရပါသည္။

            ပဥၥမသဂၤါယနာတင္

            တပည့္ေတာ္တုိ႔ ရခိုင္ျပည္ဘက္က စာေပတို႔မွာ သဂၤါယနာအေၾကာင္းႏွင္႔ ပတ္သက္၍ သဂၤါယနာႀကီး၊ သဂၤါယနာငယ္ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ေတြ႕ရွိရပါသည္။ သဂၤါယနာႀကီးမ်ားကို နံပါတ္စဥ္အတိုင္း ေရတြက္ၿပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္မ်ားကုိေတာ႔ မိမိတို႔၏ တိုင္းျပည္ အတြင္း၌ နံပါတ္စဥ္ တပ္ထားခဲ႔ၾကပါသည္။  ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ပဥၥာၿမိဳ႕၌ ဘုရင္ မင္းရင္ျဖဴ သည္ ဧကဒသမေျမာက္ သဂၤါယနာကုိ တင္၏ ဟူ၍ ေရးသားခ်က္ကုိ ေတြ႕ရၿပီးလွ်င္ ယင္းမင္းသည္ ပဥၥမေျမာက္ သဂၤါယနာကုိ လည္း တင္၏ ဟု ေရးသားထားပါသည္။ ဘုရင္တစ္ပါး တည္း သဂၤါယနာ ႏွစ္ႀကိမ္တင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ဤသို႔ျဖစ္လွ်င္ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ပဥၥာၿမိဳ႕၌ ဘုရင္ မင္းရင္ျဖဴသည္ သဂၤါယနာႀကီးကုိ ပဥၥမအႀကိမ္တင္ၿပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္ကုိ တစ္ဆယ္႔တစ္ႀကိမ္ေျမာက္ တင္မည္ဟု မွတ္သားရပါသည္ ဘုရား။

            သမိုင္းမွတ္တမ္းမွာေတြ႕

            တပည့္ေတာ္တို႔ သဂၤါယနာတင္ျခင္း ဆိုင္ရာ ရခိုင္ျပည္သုိ႔ စီးဆင္းလာေသာ ေရစီးေၾကာင္းကုိသာ ေလွ်ာက္ထားပါသည္ဘုရား တပည့္ေတာ္ ေရွ႕က ေလွ်ာက္ထားခဲ႔သည့္အတိုင္း တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္တြင္ မိမိတို႔၏ သာသနာ ဆိုင္ရာ ဆင္းသက္ပံုသည္လည္း ေကာင္း၊ မိမိလူမ်ိဳး ဆင္းသက္ရာလည္းေကာင္း၊ ၿမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရွင္ဘုရင္းမင္းဆက္မ်ား၊ စဥ္ဆက္ ဆင္းသက္လာပံုကုိ သီးျခားေတြ႕ ရွိရပါသည္။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကို မိမိတို႔၏ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားမွာသာ ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

            ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၹာန္စံလြန္ၿပီးေနာက္ မၾကာမီကာလတြင္ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ ရာဇျဂိဳလ္၌ က်င္႔ပျပဳလုပ္ခဲ႔ပါသည္။ အဇာတသတ္မင္းႀကီးက အေထာက္အကူျပဳၿပီး အရွင္မဟာကႆပ ဦးေဆာင္ခဲ႔ပါသည္။ အရွင္မဟာကႆပ ေမးသမွ် အရွင္အာနႏၵာ ေျဖၾကားၿပီး ႏုတ္ထြက္ရြက္၍ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္ဆိုေသာ္ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ ေသာအခါ အေလာင္းေတာ္ကုိ နံသာထင္းမ်ားစုပံုၿပီး မီးသျဂိဳလ္ရန္အတြက္ မီးရွိဳ႕ေသာ္လည္း ထင္းမ်ားမွာ မီးမေလာင္ပါ ဘုရား။ အဘယ္႔ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ဘုရားရွင္၏ တပည့္ႀကီးျဖစ္ေသာ အရွင္မဟာကႆပ မေရာက္ေသးေၾကာင္႔ပါ ဘုရား။ တပည့္ငါးရာျဖင္႔ ခရီးလမ္းမွာ ရွိေနပါေသးသည္။ အရွင္မဟာကႆပ ၏ တပည့္ရဟန္းမ်ားမွာ ပုထုဇဥ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္အတြက္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံ လြန္ၿပီးၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိသာ ျမင္ရလွ်င္ ဘုရား၏ ကုိယ္ကာယမွျဖစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ယံုမွားသံသယ ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါသည္ ဘုရား။ မိမိမ်က္ျမင္ကုိယ္ေတြ႕မွသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ကုိယ္ကာယေတာ္မွ ဓါတ္ေတာ္မ်ားၾကြင္းသည္ကုိ ယံုၾကည္ၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရားကုိ အသက္ရွင္စဥ္က ဖူးေျမာ္ရေသာ္ လည္း ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေသာအေလာင္းေတာ္ကုိ ဖူးေျမာ္ရလွ်င္လည္း ဘုရားရွင္အေပၚ ပိုမိုၾကည္ညိုသဒၵါပြားမ်ား ေစရန္အတြက္ မီးမေလာင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။  အရွင္မဟာကႆပ ႏွင္႔ ရဟန္းမ်ား ကုႆိနာရံုျပည္သို႔ လာရာလမ္းတြင္ တစ္ခုေသာ သစ္ပင္ရင္း၌ နားေနေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။ ထုိအခ်ိန္၌ တကၠတြန္း တစ္ေယာက္သည္ မႏၵာရ၀နတ္ပန္းကုိ ထီးလုပ္၍ ေဆာင္းၿပီးလွ်င္ ကုႆိနာရံုျပည္ဘက္ မွ ပါ၀ါျပည္ဘက္သို႔ လာေနသည္ကို အရွင္မဟာကႆပ ျမင္ခဲ႔ပါသည္။ ထိုတကၠတြန္း၏ ေျပာခ်က္အရ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ ေၾကာင္းၾကားသိရေသာအခါ အရွင္မဟာကႆပ ႏွင္႔ ပါလာခဲ႔ေသာ သုဘဒၵရဟန္းသည္ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္သျဖင္႔ ငိုေၾကြးေနၾက ေသာ ရဟန္းတို႕အား မငိုၾကရန္ေျပာၿပီး ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းမ်ားကုိ ဤသည္ေသာအရပ္ကုိ မရပ္ရ၊ ဤသည္ေသာ အက်င္႔ကို မက်င္႔ရာ စသည္ျဖင္႔ ငါတို႕အားခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ႔သည္။ ယခု ငါတို႔ျပဳလိုရာ ျပဳနိဳင္ၿပီဟု ဆိုခဲ႔ပါသည္။

            ပထမသဂၤါယနာတင္

            ထိုသုဘဒၵရဟန္း၏ စကားကုိ ၾကားမိေသာ အရွင္မဟာကႆပသည္ မ်ားစြာတုန္လွဳပ္မိခဲ႔သည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္သည္မွာ ခုႏွစ္ရက္တစ္ပါတ္သာ ရွိေသးသည္။ ဘုရားေဟာ တရားေတာ္မ်ားႏွင္႔ ၀ိနည္းေတာ္မ်ားကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳမည့္ အရိပ္အေရာင္ ေပၚေနၿပီ၊ သာသနာေတာ္ ဆုတ္ယုတ္ရန္အေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာနိဳင္သည္ဟု စိတ္၌မွတ္သားမိခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္ေဟာသမွ်ကုိ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားမွ စုေပါင္း၍ ျပန္လည္ရြက္ဆိုသဂၤါယနာတင္ရန္ အၾကံျဖစ္ခဲ႔ပါသည္ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ အရွင္မဟာကႆပ အမူးျပဳေသာ ရဟႏၲာငါးရာတို႔သည္ ပထမသဂၤါယနာကို တင္ခဲ႔သည္ မဟုတ္ပါလားဘုရား။

            ဒုတိယသဂၤါယနာတင္

            ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္ စံလြန္၍ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာၾကေသာအခါ ၀ိဇၨီတိုင္းသား ရဟန္းတို႔သည္ ၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတာ္မ်ား၌ ျပင္ဆင္ခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကုိ ျပဳလုပ္ခဲ႔ပါသည္။ ဘုရားရွင္၏ ၀ိနည္းေတာ္ကုိ ဖီဆန္၍ လာခဲ႔ၾကသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေ၀သာလီျပည္တြင္ ကာလာေသာကမင္း က တကာျပဳ၍ အရွင္မဟာကႆပအမူးျပဳကာ ရႏၲာခုႏွစ္ရာတို႔သည္ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ တင္ခဲ႔ ၾကပါ သည္ ဘုရား။

            တတိယအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္

            တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာကုိ ပါဋလိပုတ္ျပည္ရွင္ အေသာကမင္းႀကီးက တကာျပဳ၍ ရဟႏၲာအရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္ႀကီးအမူးျပဳလွ်က္ ရဟန္းတစ္ေထာင္ျဖင္႔ တင္ခဲ႔ပါသည္။ ဤသည္တို႔မွာ မဇၩိမေဒသ၌ တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာ သံုးတန္ျဖစ္ ပါသည္။

            စတုတၳသဂၤါယနာတင္

            တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ေ၀သာလီတြင္ စတုတၳအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ေၾကာင္း ကို ေလွ်ာက္ထားပါမည္ ဘုရား။ ေ၀သာလီ ေခတ္သည္ ေအဒီေလးရာစုမွကိုးရာစုအထိ ထြန္းကားခ႔ဲေသာ ေခတ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မင္းမ်ားျဖစ္သျဖင္႔ သီဟို႒္နိဳင္ငံ ႏွင္႔ လူမူ႕ေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆက္ဆံမူ ရွိခဲ႔ပါသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေ၀သာလီဘုရင္္ သီရီစျႏၵမင္း ( သီရိဓမၼ၀ိဇယမင္း ) သည္ သီဟို႒္မွ ရဟန္းသံဃာတစ္ေထာင္၊ သံဃာေတာ္ ႏွစ္ေထာင္ တို႔ျဖင္႔  သဂၤါယနာကုိ ေ၀သာလီရွိ ေရႊေတာင္ႀကီးတြင္ က်ုင္႔ပခဲ႔ပါသည္။

            ေမဓပညာေမာ္ကြန္းမွာ

            အႀကီးအမူးျပဳေသာ ပုဂၢိဳလ္မွာ စူ႒ေရ၀ ရဟႏၲာမေထာရ္ႀကီးျဖစ္ပါသည္။ သံုးႏွစ္ၾကာေအာင္ ေၾကးျပားငါးေထာင္ ေပၚတြင္ ေရးသားၿပီး သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ေၾကာင္း ေမဓေမာ္ကြန္းစာတြင္ ေတြ႕ရပါသည္ဘုရာ။ သံဃာေတာ္မ်ား သီတင္းသံုးေနနိဳင္ရန္အတြက္ ေရႊေတာင္ႀကီး ကို ညီစြာညွိၿပီး ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ငါးေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ႔ေၾကာင္း ထိုေမာ္ကြန္းအရ သိရွိရပါသည္။ ယေန႔တိုင္ ေက်ာင္းေတာ္ရာမ်ားကုိ ေတြ႕နိဳင္ပါသည္ဘုရား။ မဇၩိမေဒသတြင္ အေသာကမင္းႀကီး တင္ခဲ႔ေသာသဂၤါယနာမွာ တတိယအႀကိမ္ျဖစ္ သျဖင္႔ ထိုတတိယအႀကိမ္မွ ဆက္လက္ေရတြက္ခဲ႔ေသာေၾကာင္႔ ေ၀သာလီတြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာမွာ စတုတၱအႀကိမ္ ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

            သဂၤါယနာႀကီး

            သဂၤါယနာႀကီးတင္ရာတြင္ ဘုရား၏ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို သိကြၽမ္းနိဳင္ေသာ ရဟႏၲာမ်ားပါ၀င္မွာသာ အထေျမာက္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ယင္းကဲ႔သို႔ ရဟႏၲာမ်ားပါ၀င္၍ တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာမ်ားကုိ ရခိုင္တို႔က သဂၤါယနာႀကီးဟုေခၚပါသည္။ ေ၀သာလီ တြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာႏွင္႔ ရခိုင္ျပည္မွ ၀ိပႆနာဓူရ ရဟန္းငါးရာ ဂႏၶဓူရ ရဟန္းငါးရာ ပါ၀င္ၿပီး သီဟို႒္မွ ရဟန္းသံဃာတစ္ေထာင္၊ သံဃာေတာ္ ႏွစ္ေထာင္ ပါ၀င္ခဲ႔ေၾကာင္း ေမာ္ကြန္းအရ သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကုိ တပည့္ေတာ္တို႔မွာ ဆင္ရဲမြဲေတေန၍ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ဖို႔ မတတ္ေသးပါဘုရား။ ထုတ္ေ၀ဖို႔ ပုဂၢိဳလ္လည္း မရွိေသးပါဘုရား။ ယင္းကဲ႔သို႔ စာပံုႏွိပ္ၿပီး မထုတ္ေ၀နိဳင္သျဖင္႔ သိရွိသူ နည္းပါးေနပါသည္။ ရွိလွ်က္ႏွင္႔ နည္းေနျခင္းသာျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ထြက္ေပၚလာပါလိမ္႔မည္။

သဂၤါယနာတင္သည့္ကိစၥႏွင္႔ တပည့္ေတာ္တစ္ခုေလွ်ာက္ထားလိုပါသည္ဘုရား။ သဂၤါယနာတင္ျခင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရား သဗၺညဳတေရႊဉာဏ္ေတာ္ ရသည္မွစၿပီး ၀ါဆို လကပင္ ပရိနိဗၺာန္စံသည္ကာလအထိ ေလးဆယ္႔ငါး၀ါအတြင္း ေဟာၾကားခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသလား။ သို႔မဟုတ္ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးလက္ထက္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကုိ သန္႔စင္ခဲ႔ သည့္အၾကာင္းမ်ားကုိပါ တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္သည္မွာ ထည့္သြင္းပါသလား ဘုရား။ ထိုနည္းတူ သီဟို႒္တြင္ စတုတၳသဂၤါ ယနာတင္ခဲ႔ေသာ ၀႗ဂါမဏိ မင္းႀကီး၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကိုပါ စတုတၳသဂၤါယနာတြင္ ေရးသားမွတ္တမ္း တင္ခဲပပါသလားဘုရား။ တပည့္ေတာ္တို႔ ေ၀သာလီတြင္တင္ခဲ႔ေသာ သဂၤါယနာအေၾကာင္းကုိ စာေပမ်ား၌လည္းေကာင္း၊ သမိုင္းရုပ္ၾကြင္း အေထာက္အထားမ်ား ျဖင္႔လည္းေကာင္း၊ ေတြ႕ရွိရပါ၏၊ တပည့္ေတာ္တို႔ႏွင္႔တကြ နိဳင္ငံျခားသုေတသီတို႔ လက္ခံထားပါသည္ဘုရား။

ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။              ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၅) ရခိုင္ျပည္ရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ ဦးရာဇ္ေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးအမည္ေပးထားၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကုိလည္း ပါ႒ိေတာ္ အ႒ာကထာတြင္ေတြ႕ရ၍ ေျဖရွင္း ေပးပါ။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။                ။ ဘုရားသခင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္၍ မီးေလာင္ကြၽမ္းေသာအခါ ဓါတ္ေမြေတာ္ နွစ္မ်ိဳးၾကြင္းက်န္ပါသည္။ တစ္မ်ိဳးမွာ အသမၺႏၷဓါတ္ေတာ္ ႏွင္႔ ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ သမၺႏၷဓါတ္ေတာ္ မ်ားျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ အသမၺႏၷ ဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ နဖူးသင္းက်စ္ေတာ္တစ္ဆူ၊ ညွပ္ရိုးေတာ္ႏွစ္ဆူ၊ စြယ္ေတာ္ေလးဆူ ျဖစ္ပါသည္။ သမၺႏၷ ဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ အေရာင္သံုး မ်ိဳးႏွင္႔ အရြယ္အစားသံုးမ်ိဳးၾကြင္းေၾကာင္း ရခိုင္ဓာတု၀င္က်မ္း၌ ေရးသားထားပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ တစ္ကိုယ္လံုးမွာ ဓါတ္ေတာ္ ေပါင္း ရွစ္စရြက္ၾကြင္းပါသည္။ ကြမ္းစာအားျဖင္႔ တစ္ဆယ္ေျခာက္ကြမ္းစာ ျဖစ္ပါသည္။ အေရာင္အဆင္းအားျဖင္႔ ေရႊေရာင္၊ ပြတ္သစ္စ ခရုသြင္းေရာင္၊ ခ်ရားေစ႔ေရာင္ တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားရွင္၏ ၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔အား ေဒါနပုဏၰားက ေ၀ေပး၏။ မိမိတို႔အရပ္ေဒသမ်ားတြင္ ကုိးကြယ္ခဲ႔ၾကပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားကို မၾကာမီအဇာတသတ္မင္းသည္ တိုက္ယူၿပီး ရာဇျဂိဳလ္ျပည္မွာ ေျမထဲေစတီတည္၍ ထားခဲ႔ပါသည္။ ဓါတ္ေတာ္အေၾကာင္း ဤေနရာတြင္ ဆံုးေနပါၿပီ၊ ဤသည္ကား ေပါင္ေတာ္ဓါတ္၊ မ်က္လံုးေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ အ႒ကထာတြင္ မပါရွိပါ။

            ဓါတ္ေတာ္မ်ား ေရာက္ရွိလာပံု

            သုိ႔ေသာ္ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ ယေန႔ထိ ရခိုင္ျပည္၌ အမည္နာမ ႏွင္႔တကြ တည္ရွိေနေသးသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္မ်ား ရခိုင္ျပည္ သို႔ အဘယ္ပံုေရာက္ရွိလာသည္ကို ရွင္းလင္းေလွ်ာက္ထားပါမည္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ရွစ္ရာတစ္ဆယ္ရွစ္ႏွစ္ အၾကာတြင္ ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီး ထီးနန္းစိုးစံခဲ႔ပါသည္။ ထိုမင္းႀကီးသည္ ဓမၼာခႏၶာေပါင္းရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ကို ရည္စူးၿပီး ေစတီတည္လိုသျဖင္႔ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓါတ္ေမြေတာ္မ်ားကို ရွာေဖြခဲ႔ပါသည္။  အဇာတသတ္မင္း ျပဳထားခဲ႔ေသာ ဓါတ္ေတာ္ မ်ားကုိ တူးေဖာ္ယူခဲ႔ပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားမွာ ေရႊပန္းကန္တြင္ အားလံုးတစ္စုတစ္ေပါင္းတည္း ျဖစ္ေနပါသည္။ ထုိဓါတ္ေတာ္မ်ားကို အသွ်င္ ေမာဂၢလိ ပုတၱတိႆ မေထရ္သည္အသားမွာ ျဖစ္လာေသာဓါတ္၊ အရိုးမွ ျဖစ္လာေသာဓါတ္၊ အေသြးမွျဖစ္လာေသာဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ခြဲျခားခဲ႔ပါသည္။ အေသးစိတ္အားျဖင္႔ ဦးေခါင္းေတာ္ဓါတ္၊ ဦးေႏွာက္ေတာ္ဓါတ္၊ မ်က္လံုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ျမတ္စြာဘုရား ၏အဂၤါႀကီးငယ္မွ ျဖစ္ေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ တစ္ခုခ်င္းခြဲျခမ္းၿပီး သီရိဓမၼေသာကမင္းအား ေပးခဲ႔ပါသည္။  သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ရရွိေသာအခါ ႒ာမနာသည္။ ဤေစတီ တည္ရမည့္ေနရာေဒသမ်ားကုိ အသွ်င္ ေမာဂၢလိပုတၱတိႆအား ေမးေလွ်ာက္ ခဲ႔ပါသည္။ ထိုအခါ အသွ်င္မာဂၢလိပုတၱတိႆက တကာေတာ္မင္းႀကီး ဤဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ႒ာပနာၿပီးေစတီတည္ရန္ေနရာေဒသမ်ားမွာ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကပင္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ခ်မွတ္ခဲ႔ေသာ ေနရာတိုင္းတြင္ ေစတီတည္ရမည္ဟု ေျပာခဲ႔ပါသည္။ ထို ေနရာမ်ားကို ေစတီတည္ရန္အတြက္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားပို႔ေဆာင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႔ျမြတ္ခဲ႔ပါသည္။ ထိုအခါ အသွ်င္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ မေထရ္သည္ အသွ်င္ဗာဟုလမေထရ္ ႏွင္ အသွ်င္ တိႆမေထရ္တို႔အား ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ႔သည့္ ရခိုင္ျပည္ရွိေနရာ မ်ားတြင္ ေစတီတည္ထားရန္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ပို႔ေစခဲ႔ပါသည္။

            သူရိယစကၠမင္းလက္ထက္မွာ

            ထိုအသွ်င္တို႔သည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင္႔ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ပါသည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီတြင္ သူရိယစကၠမင္းႀကီး မင္းျပဳလွ်က္ရွိပါသည္။ ထိုဓါတ္ေတာ္မ်ားကို အသွ်င္ရွစ္ပါးသည္ သူရိယစကၠမင္းႀကီးအား ေပးအပ္ၿပီး ေစတီတည္ရ မည့္အရပ္ေဒသမ်ားကိုလည္း ေျပာခဲ႔ပါသည္။ သူရိယစကၠမင္းႀကီးသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ား လက္ခံၿပီး မူးႀကီး မတ္ႀကီး စစ္သူႀကီးမ်ားကို ေစတီတည္ရန္အတြက္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ေပးအပ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ျမြတ္ဆိုခဲ႔သည့္ေနရာတိုင္းသုိ႔ သြားေရာက္၍ ေစတီ ကုိတည္ေစပါသည္ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရား၊ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ခဲ႔ေသာအခါ ရပ္တန္႔ေတာ္မူၿပီး ဗ်ာဒိေတာ္ ေပးခဲ႔ေသာ ေသလာဂီရိ ေတာင္၌ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္ကို ႒ာပနာၿပီး ေစတီတည္ခဲ႔ပါသည္။ မဥၥဴပဗၺတေတာင္တြင္ ခ်က္ေတာ္ဓါတ္ကုိ ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္ခဲ႔ ပါသည္။ မိဂပဗၺတေတာင္၌ သင္းက်စ္ေတာ္ဓါတ္ကို ႒ာပနာ၍ ေစတီတည္ခဲ႔ပါသည္။

            တစ္ျပည္လံုးမွာ

            ဤသို႔ျဖင္႔ ရခိုင္ျပည္တစ္ခုလံုးတြင္ ဗ်ာဒိတ္၀င္ေစတီ ၂၄၈ ဆူကုိ တည္ခဲ႔ပါသည္။ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ၿပီးမွ လာတည္ရျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဤသည္ကား ဦးေခါင္းေတာ္ဓါတ္၊ ဤသည္ကား ဦးေႏွာက္ေတာ္ဓါတ္၊ ေပါင္ေတာ္ဓါတ္၊ ေျခသလံုးေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ ခြဲျခမ္းေဟာၾကားျခင္းကုိ မျပဳနိဳင္ေတာ႔ပါဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားေဟာ ပါ႒ိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႔မွာ မပါရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

            အမွန္တည္ေသာဓါတ္ေတာ္မ်ား

            အ႒ာကထာ စသည္တို႔မွာ မပါရွိေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ လည္ရိုးေတာ္ဓါတ္၊ ခ်က္ေတာ္ဓါတ္၊ လွ်ာေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင္႔ တည္ရွိေနပါသည္။ ဤဓါတ္ေတာ္အမည္မ်ားကုိလည္း ဓည၀တီေခတ္မွစၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္၏ ဘုရင္မ်ား ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ႔သည္ကုိ ကဗၸည္းေက်ာက္စာတို႔ ထားခဲ႔ပါသည္ဘုရား။ ယင္းေၾကာင္႔ ဘုရားေဟာပါ႒ိေတာ္ အ႒ာကထာ စသည္တို႔မွာ မပါေသာ္လည္းအမွန္စင္စစ္ တည္ရွိေသာ ဓါတ္ေမြေတာ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားပါသည္ ဘုရား။ ဓါတ္ေမြေတာ္ ေစတီမ်ားမွာ ကစၧပနဒီ ေခၚ ကုလားတန္ျမစ္၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ အညွာနဒီေခၚ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္ ၌လည္းေကာင္း၊ သရီရနဒီေခၚ  သရီေခ်ာင္း၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ ရႏၵနဒီေခၚ ရမ္းေခ်ာင္း၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း၊ ရမ္းျဗဲကြၽန္း၊ ဖရံုကာကြၽန္း၊ သံတြဲစေသာ ေနရာေဒသအႏွံ႕ ရခိုင္တစ္ျပည္လံုးတြင္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တစ္ကုိယ္လံုးရွိ ဓါတ္ေတာ္မ်ား တည္ရွိခဲ႔ပါ၏။ ဗုဒၶ၏ဓါတ္ေတာ္နိဳင္ငံ ဟုလည္း ေခၚသင္႔ပါသည္။

ဆရာေတာ္အရွင္ဥာဏီသာရ။              ။ ေမးခြန္းနံပါတ္ (၆) ရခိုင္ျပည္တြင္ အသံုးျပဳေသာ ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ျမန္မာမူျဖစ္သေလာ၊ မည္သည့္မူနည္း၊ သဂၤါယနာေျခာက္တန္တြင္ ပါေသာမူ ျဖစ္သေလာ၊ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္း ( ရခိုင္ျမန္မာ ပ႑ိတ )။                             ။ တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္တြင္ အသံုးျပဳခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ကို ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္ဟု ေခၚပါသည္။ ျမန္မာနိဳင္ငံ ကို ေရာက္ရွိလာေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မွာ သတံုကတစ္ဆင္႔ အေနာ္ရထာမင္း ယူခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ သထံုပိဋကတ္မွာလည္း သီဟိုဠ္မွတဆင္႔ ေရာက္လာေသာ ပိဋကတ္ျဖစ္၍ သီဟိုဠ္ပိဋကတ္ေခၚေၾကာင္း သိရပါသည္ဘုရား သီဟိုဠ္မွာလည္း သွ်င္မဟာ ဗုဒၶေဃာသပိဋကတ္ ႏွင္႔ သီဟိုဠ္နိဳင္ငံသားတို႔အေခၚ စရိယပိဋကတ္ဟူ၍ ရွိခဲ႔ပါသည္ ဘုရား၊ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအိုတို႔မွာ ရွိေသာ ပိဋကတ္ကုိ ဇင္းမယ္ပဏၰာသ ပိဋကတ္ေတာ္ဟု ေခၚေၾကာင္း သိရိွရပါသည္။

            ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္

            တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ပိဋကတ္ကို အဘယ္႔ေၾကာင္႔ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ဟု ေခၚရျခင္းကုိ ရွင္းပါမည္ဘုရား၊ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာမူအတိုင္း ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ပါသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာမူအတိုင္း တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္လည္း စတုတၳအႀကိမ္သဂၤါယနာတြင္ တတိယအႀကိမ္မူအတိုင္း သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ပါသည္ ဘုရား။ ဤကဲ႔သို႔ မူရင္းအတိုင္း အဆင္႔ဆင္႔ စတုတၳအႀကိမ္အထိ ဆင္းသက္လာေသာ္လည္း ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ျဖည့္စြပ္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ႏုတ္ပယ္ျခင္းလံု၀ မျပဳျပင္ဘဲ တစ္သေ၀မတိမ္း ရခိုင္အေခၚ စာမ်ဥ္းအခၽြတ္ ပင္လွ်င္ မွန္ကန္ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္ ျဖစ္ပါသည္။ စာမ်ဥ္းဆိုသည္မွာ မ်ဥ္းေၾကာင္းကုိ ေခၚျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ ေရွးစကားမွာ မ်ဥ္းေၾကာင္းကုိ ႀကိဳးတန္းဟုေခၚပါသည္။ ဥပမာအားျဖင္႔ သစ္တံုးတစ္တံုးကို လႊဆရာက ဗဟိုခြဲလို လွ်င္သစ္တံုးေခါင္းမွေန မီးေသြးသုတ္လိမ္းထားေသာႀကိဳးကုိ အလယ္က်ေအာင္ထားၿပီး အျခားတဖက္မွ လူတစ္ဦးကႀကိဳး ကိုတင္းေနေအာင္ကိုင္၍ ႀကိဳးကိုဆြဲရိုက္ရပါသည္။ ထိုအခါ မီးေသြးသုတ္လိမ္းထားေသာ ႀကိဳး၏ အေၾကာင္းသည္ သစ္တံုး ေပၚ၌ ထင္းရွားစြာေပၚေနပါသည္။ လံုး၀ေကာက္ေကြ႕ျခင္း မရွိပါ။ ထိုးနည္းတူစြာ ရခိုင္ျပည္ရွိ ပိဋကတ္ေတာ္ မ်ား မွာလည္း ႀကိဳးတန္းသည္အေကြ႕အေကာက္မရွိသကဲ႔သို႔ ျပဳျပင္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ႏုတ္ပယ္ျခင္းတည္းဟူေသာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ အေကာက္အေကြ႕ မပါရွိသျဖင္႔ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ဟု အမည္ေပးထားပါသည္ ဘုရား။

            ပိဋကတ္တိုက္ေလးဆယ႔္ရွစ္ခု

            ေရွးရခိုင္ဘုရင္အုပ္စိုးေသာေခတ္က ေျမာက္ဦး၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သံဃာေတာ္တစ္ေထာင္ဆံ႔ေသာ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး သံုဆယ့္ေျခာက္ေက်ာင္း ရွိခဲ႔ေၾကာင္း မွတ္သားရပါသည္။ ထိုေက်ာင္းေတာ္ႀကီးမ်ား၌ ဗုဒၶစာေပကုိ သင္ၾကားေနေသာ သံဃာေတာ္ကို သည္ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္ကုိ စံထား၍ေလ႔လာၾကပါသည္။ ထိုပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ထားရွိရန္အတြက္ ပိဋကတ္တိုက္ေခၚ ပုထိုးမ်ားကို ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေနရာအႏွံ႔တြင္ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ သမိုင္းအဆိုအရ ပိဋကတ္တိုက္ေပါင္း ေလးဆယ္႔ရွစ္ခုရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ ယခုအခါၿပိဳပ်က္သြားသျဖင္႔ အခ်ိဳ႕အ၀က္ကိုသာ ေတြ႕ရပါ သည္။ ယခုထက္တိုင္ အေကာင္းပကတိေတြ႕ရေသာ ပိဋတိုက္မွာ ခ်ိန္ကိုက္ ပိဋကတ္တိုက္၊ ဘက္ေတာ္ ပိဋကတ္တိုက္၊ မယ္ေတာ္ကူ ပိဋကတ္တိုက္ တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင္႔ ေရွ႕ေခတ္ေရးသားခဲ႔ေသာ စာေပမ်ား၌ ေ၀သာလီတြင္ သဂၤါယနာ တင္ခဲ႔စဥ္က မူအျဖစ္ထားခဲ႔ေသာ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္မွ တဆင္႔ေရးကူးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ေပစာ၏အဆံုး ၌ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္အတိုင္း ေရးကူးျခင္းျဖစ္ပါသည္ဟု ေရးထားသည္ကို ယေန႔တိုင္ေပစာမ်ားတြင္ မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိ နိဳင္ပါေသးသည္ဘုရား။

            တပည့္ေတာ္သည္ အရွင္ဘုရား၏ ေမးခြန္းမ်ားကို ရွင္းလင္းေျဖဆိုခဲ႔သည္မွာ ေလးနာရီခန္႔ၾကာျမင္႔ခဲ႔ပါၿပီ၊တပည့္ ေတာ္၏ ရွင္းလင္း ေျဖဆိုခ်က္မ်ားကိုလည္း သေဘာေပါက္လက္ခံလိမ္႔မည္ထင္ပါသည္။ အရွင္ဘုရားတို႔မွာ ဘုရားဖူးရန္လည္း ရွိေနပါေသး၍ တပည့္ေတာ္၏ ရွင္းလင္းေျဖဆိုခ်က္မ်ားကို အဆံုးသတ္ခြင္႔ ျပဳပါဘုရား။

            ဆရာႀကီး၏ ဦးဦးသာထြန္း (ရခိုင္ျမန္မာ)ေျဖၾကားေလွ်ာက္ထားခ်က္အေပၚ အရွင္ဉာဏိႆရ ဆရာေတာ္ႀကီးမွ ေနာက္ထပ္ေမးျမန္းျခင္း မျပဳေတာ႔ဘဲ ဘုရားဖူးရန္အတြက္ ညေန ၅ နာရီခန္႔တြင္ ရွစ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးမွ ၾကြသြားခဲ႔ပါ သည္။                                                           

ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လွ